Nowa ustawa o ochronie informacji niejawnych – wykaz zmian

Nowa ustawa o ochronie informacji niejawnych z dnia 5 sierpnia 2010 r. wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia czyli 1 stycznia 2011 r. z wyjątkiem art. 131 (wprowadzającym zmiany w ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej Dz. U. z 2006 r., Nr 123, poz. 857 ze zm.), który wchodzi w życie 1 stycznia 2013 r.

Funkcję krajowej władzy bezpieczeństwa będzie pełnił szef Agenci Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW). W przypadku podmiotów strefy wojskowej, jej zadania nadal będą wykonywane za pośrednictwem Służby Kontrwywiadu Wojskowego (SKW). W kompetencjach szefa SKW pozostanie tylko prowadzenie postępowań sprawdzających oraz wydawanie poświadczeń, świadectw i certyfikatów w sferze wojskowej. „Jest to model funkcjonujący w  większości krajów NATO i UE, który powinien skutecznie zlikwidować mankamenty dotychczasowego rozwiązania polegającego na równoległym pełnieniu funkcji krajowej władzy bezpieczeństwa przez szefów ABW i SKW” – napisano w uzasadnieniu.

Ustawa przewiduje cztery klasy informacji niejawnych: „ściśle tajne”, „tajne”, „poufne” i „zastrzeżone” z czego jednostki samorządu terytorialnego będą gromadzić i przetwarzać informacje opatrzone dwoma ostatnimi klasami. Klauzulę tajności nadaje osoba, która jest uprawniona do podpisania dokumentu lub oznaczenia innego niż dokument materiału. Zmiana bądź zniesienie klauzuli jest możliwe wyłącznie po wyrażeniu pisemnej zgody przez w/w osobę albo przez jej przełożonego. W przypadku zaistnienia sporu pomiędzy odbiorcą materiału opatrzonego klauzulą tajności a osobą, która ją nadała, właściwymi do jego rozstrzygnięcia jest Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Służba Kontrwywiadu Wojskowego w zależności od zawartości dokumentu.

Zrezygnowano z dotychczasowego podziału na tajemnicę państwową i tajemnicę służbową co spowoduje istotne uproszczenie systemu. W nowej ustawie zaproponowano zniesienie dotychczasowego dwustopniowego podziału informacji niejawnych a zaproponowano zastosowanie klasyfikacji dokumentów tylko według czterech klauzul. Większość informacji stanowiących dziś tajemnicę służbową, z wyjątkiem odnoszących się do interesu państwa, przestałaby być chroniona na podstawie tej ustawy. Rząd w uzasadnieniu podaje, iż „w krótszym okresie istnieje relatywnie niskie ryzyko obniżenia bezpieczeństwa niektórych informacji w wyniku zakresu definicji poszczególnych klauzul” co oznacza, że „w dłuższym okresie zwiększenie efektywności systemu ochrony informacji niejawnych, poprzez koncentrację środków na ochronie informacji najważniejszych z punktu widzenia bezpieczeństwa i interesów państwa, wpłynie pozytywnie na bezpieczeństwo państwa„. Stosowanie klauzuli ściśle tajne ma być ograniczone do nielicznych informacji, „których ujawnienie spowodowałoby wyjątkowo poważne szkody dla Polski, a które dotyczą polityki międzynarodowej i obronności państwa, czynności operacyjno-rozpoznawczych służb wywiadu i kontrwywiadu, bądź tez mają bezpośrednie znaczenie dla niepodległości i porządku konstytucyjnego RP„.

Aby dopuścić do pracy lub pełnienia służby na stanowiskach prac zleconych, związanych z dostępem danej osoby do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone” wystarczy pisemne upoważnienie kierownika jednostki organizacyjnej, jeśli nie posiada ona poświadczenia bezpieczeństwa oraz odbycie szkolenia w zakresie ochrony informacji niejawnych. Jest to duże uproszczenie, szczególnie w sytuacji nowo przyjętego pracownika, który na wydanie poświadczenie bezpieczeństwa musi czekać długi okres czasu.

Nowa Ustawa OINUstawa znosi automatyczny zakaz posiadania bezpieczeństwa przez osoby skazane prawomocnym wyrokiem sądu. „Pozwoli to na wyeliminowanie przypadków automatycznego cofania poświadczeń bezpieczeństwa osobom skazanym na bardzo niskie wyroki za czyny nie mające faktycznie żadnego wpływu na ocenę rękojmi zachowania tajemnicy przez osobę sprawdzaną” – głosi uzasadnienie.

Nowa ustawa zmienia zasady naboru na stanowiska pełnomocnika ds. ochrony informacji niejawnych. Osoba chcąca zająć takie stanowisko, będzie musiała, dodatkowo, posiadać wykształcenie wyższe. Jako, że prawo nie działa nie szykują się nam masowe zwolnienia pełnomocników ochrony, a przepis ten należy tylko stosować do osób przyjętych na to stanowisko po 1 stycznia 2011 r.

Bardzo dużym uproszczeniem zasad ochrony informacji niejawnych przetwarzanych w systemach teleinformatycznych jest danie kierownikowi jednostki organizacyjnej możliwości akredytacji bezpieczeństwa teleinformatycznego dla systemów przetwarzających informacje niejawne oznaczonych klauzulą zastrzeżone. ABW lub SKW udziela akredytacji dla systemów oznaczonych klauzlą „poufne” i wyżej. Akredytacja bezpieczeństwa systemu teleinformatycznego udzielana jest na okres 5 lat. ABW i SKW udziela lub odmawia udzielenia akredytacji w terminie 6 miesięcy od otrzymania kompletnej dokumentacji bezpieczeństwa, z zastrzeżeniem, iż w szczególnych przypadkach termin ten może być przedłużony o kolejne 6 miesięcy.

Potwierdzeniem uzyskania akredytacji systemu niejawnego jest wydanie przez służby ochrony państwa świadectwa akredytacji bezpieczeństwa. Świadectwo to wydaje się na podstawie zatwierdzonej przez ABW lub SKW dokumentacji bezpieczeństwa oraz na podstawie wyniku audytu bezpieczeństwa przeprowadzonego przez ABW lub SKW. Służby ochrony Państwa mogą odstąpić od audytu jeśli system jest oznaczony klauzulą „poufne”.

Są to tylko, według mojej opinii, najważniejsze zmiany, które wprowadziłaby nowa ustawa. Zachęcam do zapoznania się z całym jej tekstem (link dostępny na samym dole wpisu).

Podsumowując zaproponowane zmiany w projekcie ustawy o ochronie informacji niejawnych rzeczywiście oznaczają uproszczenie i aktualizację obowiązujących teraz przepisów o ochronie informacji niejawnych. Stosowanie obowiązującej obecnie ustawy może stwarzać trudności, rodząc nierzadko wątpliwości interpretacyjne. Nowa ustawa ma to zmienić, jak będzie to pokaże czas.

[1] Ustawa o ochronie informacji niejawnych z dnia 5 sierpnia 2010 r. [pobierz]

Zobacz również:

Leave a Comment

*

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.