- Łączenie funkcji w ochronie informacji niejawnych
- Jak prawidłowo zatrudnić Pełnomocnika ds. ochrony informacji niejawnych
- Organizacji kancelarii tajnej obsługującej dwie lub więcej jednostek organizacyjnych
- Szkolenia z informacji niejawnych - kiedy, kogo i przez kogo?
- Informacje niejawne w przetargach publicznych
Kim jest Pełnomocnik ds. ochrony informacji niejawnych i jak nim zostać?
W jednostce organizacyjnej, w której są przetwarzane informacje niejawne, za ochronę tych informacji, a w szczególności za zorganizowanie i zapewnienie funkcjonowania tej ochrony odpowiada Kierownik Jednostki Organizacyjnej (KJO).
Kierownikowi jednostki organizacyjnej bezpośrednio podlega zatrudniony przez niego Pełnomocnik do spraw ochrony informacji niejawnych, który odpowiada za zapewnienie przestrzegania przepisów o ochronie informacji niejawnych.
Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy pełnomocnikiem ochrony może być osoba, która posiada:
- obywatelstwo polskie;
- wykształcenie wyższe (zgodnie z art. 183 ustawy wymóg posiadania wyższego wykształcenia stosowany jest do pełnomocników ochrony i zastępców pełnomocników ochrony zatrudnionych po dniu wejścia w życie ustawy, czyli od dnia 2 stycznia 2011 r.);
- ważne, odpowiednie poświadczenie bezpieczeństwa wydane przez ABW albo SKW, a także przez były Urząd Ochrony Państwa lub byłe Wojskowe Służby Informacyjne;
- zaświadczenie o przeszkoleniu w zakresie ochrony informacji niejawnych przeprowadzonym przez ABW albo SKW.
Szkolenie dla Pełnomocników musi być powtarzane minimum raz na 5 lat. Szkolenie prowadzone przez ABW trwa 2 dniowe oraz prowadzone przez każdą delegaturę w kraju. Aby wziąć udział w szkoleniu należy złożyć odpowiedni wniosek, dostępny tutaj.
Stanowisko Pełnomocnika ds. ochrony informacji niejawnych nie musi być oddzielnym stanowiskiem w przedsiębiorstwie, może się ono łączyć z innymi zadaniami, szczególnie w przedsiębiorstwach gdzie dokumentów niejawnych przetwarza się niewielką ilość. Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy kierownik jednostki organizacyjnej może powierzyć pełnomocnikowi ochrony wykonywanie innych zadań, jeżeli ich realizacja nie naruszy prawidłowego wykonywania zadań pełnomocnika ochrony. Ponadto Art. 14 ust. 2 ustawy nie wskazuje wyraźnie, jaki rodzaj umów jest dopuszczalny, a jaki rodzaj umów jest wyłączony w stosunku prawnym łączącym Kierownika jednostki organizacyjnej z podległym mu bezpośrednio Pełnomocnikiem ochrony. Zgodnie z art. 2 pkt 18 ustawy zatrudnieniem jest również odpowiednio powołanie, mianowanie lub wyznaczenie. Zatem nie istnieją żadne ustawowe formalnoprawne wymogi, ograniczające Kierownika jednostki organizacyjnej w wyborze formy zatrudnienia osób na stanowisku Pełnomocnika ochrony lub jego zastępcy. To KJO decyduje o formie zatrudnienia Pełnomocnika ds. OIN, nie musi być to koniecznie umowa o pracę na etat, równie dobrze może być to np. umowa zlecenie.
Dodatkowo należy zauważyć, iż w Ustawie o ochronie informacji niejawnych nie istnieją przeciwwskazania do wykonywania zadań Pełnomocnika ochrony równocześnie w kilku jednostkach organizacyjnych. Jeżeli realizacja zadań Pełnomocnika ochrony będzie przebiegała prawidłowo, z należytą starannością, to dopuszczalnym staje się wykonywanie nałożonych art. 15 ust. 1 ustawy zadań równocześnie w innej jednostce organizacyjnej, a nawet w kilku jednostkach organizacyjnych. Pamiętać należy jednak, iż na Pełnomocniku ochrony ciąży duża odpowiedzialność, uchybienia i nieprawidłowości w ochronie informacji niejawnych mogą skutkować odpowiedzialnością karną nie tylko dla samego Pełnomocnika, ale także i dla Kierownika jednostki organizacyjnej, który w przedsiębiorstwie odpowiada za za ochronę informacji niejawnych.
Do zadań pełnomocnika ds ochrony informacji niejawnych (art. 15 ust. 1 oraz art. 17 ust. 2 ustawy) należy:
- zapewnienie ochrony informacji niejawnych, w tym stosowanie środków bezpieczeństwa fizycznego;
- zapewnienie ochrony systemów teleinformatycznych, w których są przetwarzane informacje niejawne;
- zarządzanie ryzykiem bezpieczeństwa informacji niejawnych, w szczególności szacowanie ryzyka;
- kontrola ochrony informacji niejawnych oraz przestrzegania przepisów o ochronie tych informacji, w szczególności okresowa (co najmniej raz na trzy lata) kontrola ewidencji, materiałów i obiegu dokumentów;
- opracowywanie i aktualizowanie, wymagającego akceptacji kierownika jednostki organizacyjnej, planu ochrony informacji niejawnych w jednostce organizacyjnej, w tym w razie wprowadzenia stanu nadzwyczajnego, i nadzorowanie jego realizacji;
- prowadzenie szkoleń w zakresie ochrony informacji niejawnych;
- prowadzenie zwykłych postępowań sprawdzających oraz kontrolnych postępowań sprawdzających;
- prowadzenie aktualnego wykazu osób zatrudnionych lub pełniących służbę w jednostce organizacyjnej albo wykonujących czynności zlecone, które posiadają uprawnienia do dostępu do informacji niejawnych, oraz osób, którym odmówiono wydania poświadczenia bezpieczeństwa lub je cofnięto;
- przekazywanie odpowiednio ABW lub SKW do ewidencji, danych z prowadzonego wykazu osób uprawnionych do dostępu do informacji niejawnych, a także osób, którym odmówiono wydania poświadczenia bezpieczeństwa lub wobec których podjęto decyzję o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa;
- zawiadamianie ABW lub SKW, zgodnie z właściwością, o przypadkach naruszenia przepisów o ochronie informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej.
Ponieważ zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy funkcje inspektora BTI może pełnić osoba będąca pracownikiem pionu ochrony, nie ma prawnych przeciwwskazań aby Pełnomocnik ochrony informacji nie jawnych również pełnił dodatkowo tę funkcję. Natomiast zgodnie z art. 42 ust. 4 ustawy kancelaria tajna podlega pełnomocnikowi ochrony. Kierujący kancelarią kierownik podlega zatem bezpośrednio pełnomocnikowi ochrony i ta podległość służbowa uniemożliwia jednoczesne bycie pełnomocnikiem ochrony i kierownikiem kancelarii tajnej.
Zajmuje się szeroko pojętym tematem zarządzania bezpieczeństwa informacji.
Jako młoda, aktywna i przedsiębiorcza osoba wciąż poszukuję nowych źródeł wiedzy i możliwości rozwoju.
Poszukuję kontaktów biznesowych, nawiążę również kontakt z osobami zainteresowanymi podobną problematyką w celu współpracy, wymiany spostrzeżeń i doświadczeń.